De mooiste handen van de wereld
Deze keer heb ik voor een zeer persoonlijke insteek van de nieuwsbrief gekozen. Het is mij een tijdje niet gelukt nieuwsbrieven te schrijven. De dood trof mijn eigen familie totaal onverwachts, wat mij hierin blokkeerde.
Afgelopen december (2015) is Yvonne, de vriendin van mijn broer Nico, om het leven gekomen door een auto-ongeluk. Het was een nachtmerrie scenario, waarin ik belandde als vriendin, zus, moeder en uitvaartonderneemster. Ik wilde hier over schrijven, maar het lukte me niet. Toen ik hier met Nico over praatte een paar maanden geleden, vond hij dat een mooi idee. Hij gaf aan er ook een bijdrage aan te willen leveren. Nico schreef als eerste zijn verhaal, en gaf aan er wel meerdere te willen/kunnen schrijven. Vandaag lukte het me om iets op papier te zetten.
Om een beeld te krijgen van de situatie, volgt hieronder eerst mijn verhaal en daarna Nico’s beleving.
Het verhaal van Gita
Mijn telefoon rinkelt. Ik zie dat het Nico is. Ik heb hem nog maar een paar uur daarvoor thuis afgezet na een paar dagen logeren bij een gezamenlijke vriendin. Als ik opneem hoor ik de van paniek doordrongen stem van mijn “kleine broertje”.
“Gita, Yvonne heeft een auto-ongeluk gehad”
“Hoe is het met haar”
“Ze is DOOD !”
Mijn hoofd tolt. Ik wil schreeuwen, huilen, in katzwijm vallen, maar ik voel de verantwoordelijkheid als zus en als uitvaartonderneemster in me opwellen. Nico heeft iemand nodig om op te leunen. Hij wendt zich tot mij nu hij dreigt te verdrinken. Ik moet mijn eigen verdriet parkeren en handelen. In een roes pak ik mijn spullen en rijd naar hem toe.
De politie en de mortuarium-medewerkers raden allemaal af om Yvonne nog te zien. Ik vind persoonlijk dat dat nogal snel wordt gezegd, dus normaal gesproken controleer ik hun bevindingen altijd zelf. Ik kan dan een beschrijving geven aan de familie en hen de diverse opties schetsen, zodat zij hun eigen besluiten kunnen nemen. Nu ken ik Yvonne zo goed, dat ik niet weet wat ik moet doen. Ik sla op slot, ik kan niets meer bedenken. Ik wil haar wel zien, maar niet in de ergste staat. Ontredderd bel ik Barbara, een bevriende uitvaartonderneemster, die ik hoog heb zitten. Zij luistert naar mijn verhaal en mijn tranen, neemt me even aan de hand en trekt me uit het slop. Bel Ger. Hij gaat het voor jou beoordelen en als er nog iets mogelijk is, maakt hij het in orde.
Als Yvonne’s lichaam vrijgegeven wordt, haalt Ger haar op en brengt haar naar Nieuw Eykenduynen. Dat het dan al in de vroege avond is maakt niemand iets uit. Het team van Nieuw Eykenduynen staat klaar om Ger te helpen. Ger geeft aan dat hij denkt Yvonne’s handen toonbaar te kunnen maken. Ik geef het letterlijk uit handen en wacht in de stilte van de avond. Het is gek, want ik doe altijd mee bij een verzorging en nu sta ik daar zelf in tranen.
Als ik de kamer binnenloop waar de mand staat waar Yvonne in ligt, zie ik het ingepakte en daardoor wat vormeloze lichaam. Het lijkt wat uit verhouding. De mooie, grote handen van Yvonne liggen op haar buik, eraan zit haar enorme ring. Ze zijn geschminkt, want hoewel toonbaar, zijn ze ook gehavend. De eerste aanblik vind ik shockerend. Ik geloof het niet, ik wil het niet geloven. Maar dan gebeurt er na een tijdje iets prachtigs. Ik zie Yvonne in mijn herinnering haar handen bewegen en Yvonne komt tot leven.
Het verhaal van Nico
Subtitel: De mooiste handen van de wereld
Na de eerste schokkende dagen na jou overlijden sta ik op het punt de rouwkamer binnen te gaan waar jij ligt. Het is allemaal zo surrealistisch, te plotseling om het te willen begrijpen en te aanvaarden. Mijn zus, Gita en Ger hebben me inmiddels voorbereid op wat ik te zien ga krijgen. Mede daardoor schrik ik niet van wat ik zie, hoe jij in de mand ligt. Ook kan ik hierdoor op latere momenten andere mensen voorbereiden en begeleiden die afscheid van je willen nemen.
Wanneer ik voor de eerste keer, alleen, de rouwkamer binnenloop zie ik vooral jouw handen, zo mooi, zo krachtig, zulke slanke vingers en zo herkenbaar. Nooit had ik bedacht dat dat op deze manier zo duidelijk bij me binnen zou komen. En toch is het zo. Jij bent dood en ik leef.
Nu ik jouw handen hier zo zie, kan ik er niet van afblijven, wil ik je vingers strelen en kan ik mijn ogen er niet vanaf houden. Herinneringen en emoties knallen door mijn hoofd en lijf. Verstrengelde handen, verdriet, jij, die zegt dat mijn handen zo mooi zijn en op die van mijn vader lijken.
Ondanks de ongelooflijk trieste aanleiding is dit de manier om er nieuwe herinneringen bij te maken. Af en toe alleen bij jou te zijn en andere keren, samen met vrienden en familie afscheid van jou te nemen. Een toast met champagne bij jou op oudejaarsavond. Een toast op het leven en tranen om de dood. Triest, mooi en heftig tegelijk. Herinneringen waardoor later, zoals tijdens het schrijven van dit verhaal, de emoties komen en de tranen nog steeds over mijn wangen rollen.
Op de dag van jouw begrafenis ben ik wel 10 keer weggegaan bij jou en ook telkens weer teruggegaan, telkens met het idee dat ik voldoende afscheid had genomen. Maar elke keer toch niet in staat om het tast- en zichtbare los te laten. Na de zoveelste keer terug te zijn gegaan lukt dat heel even wel en wordt jouw mand door ons gesloten. Ik voel me heel even sterk. Sterk genoeg om jou zelf naar oud Eik en Duinen te rijden en even later familie en vrienden toe te spreken.
De herinneringen zijn gemaakt. Alhoewel ik dat nog niet besef worden de eerste stappen in het rouwproces genomen. Stappen die zonder het werk van Ger niet zo mooi en duidelijk genomen hadden kunnen worden.